Συνεχίζονται οι εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του Τύμβου Καστά στην Αμφίπολη, με την υλοποίηση διαδρομών επισκεπτών, υποδομών υποδοχής και την ανέγερση μουσειακού-εκθεσιακού χώρου. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού (Διευθύνσεις Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων και Μελετών και Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτηρίων και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών) έχουν ολοκληρώσει τις σχετικές μελέτες και προχωρούν οι εργασίες, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται και το έργο στερέωσης του περιβόλου. Ο συνολικός προϋπολογισμός ξεπερνά τα 10.000.000 ευρώ και χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κεντρικής Μακεδονίας- ΕΣΠΑ 2021-2027 και εθνικούς πόρους του υπουργείου Πολιτισμού.
«Ο Τύμβος Καστά αποτελεί ένα μνημείο εμβληματικό, μεγάλης ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας και σημασίας, που χρήζει ενιαίας ολιστικής προσέγγισης -τύμβος, κυκλικός περίβολος και μνημειώδες ταφικό μνημείο-, ώστε να εξασφαλιστεί η ολοκληρωμένη προστασία του και να καταστεί επισκέψιμο. Η κατασκευή του εκθεσιακού χώρου συμπεριλαμβάνεται στο ευρύτερο σύνολο των σχεδιαζόμενων υποδομών υποδοχής επισκεπτών, του Τύμβου Καστά. Εξ αιτίας της ιδιαιτερότητας του μνημείου, ο εκθεσιακός χώρος καλείται να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των επισκεπτών, και συγχρόνως να ρυθμίσει τη ροή της επίσκεψης στον Τύμβο, καθώς, λόγω του περιορισμένου χώρου του, θα επιτρέπεται η επίσκεψη ανά μικρές ομάδες. Στον εκθεσιακό χώρο, που ακολουθεί τις αρχές της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και βιοκλιματικής προσέγγισης, στόχος είναι ο επισκέπτης να έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει τα σημαντικά ευρήματα του μνημείου, να κατανοήσει συνολικά το χώρο, μέσα από ψηφιακές εφαρμογές και να βρει υποδομές για την εξυπηρέτησή του και την ευχάριστη παραμονή του στον αρχαιολογικό χώρο. Σκοπός της μελέτης προσβασιμότητας και βελτίωσης των υποδομών είναι η προστασία του αρχαιολογικού χώρου και του φυσικού περιβάλλοντος, η ανάδειξη των αξιών του συγκεκριμένου μνημειακού χώρου, η εξασφάλιση της ενοποίησης και της επισκεψιμότητας των μνημείων αλλά και της πρόσβασης σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των εμποδιζομένων επισκεπτών και των ατόμων με αναπηρία. Η χωροθέτηση του εκθεσιακού χώρου του Τύμβου Καστά λαμβάνει υπόψη την ανάγκη της ολοκληρωμένης εμπειρίας για τον επισκέπτη, αλλά και για τη διατήρηση του ιστορικού περιβάλλοντος του μνημείου, που παραμένει αλώβητο από νέες ορατές κατασκευές. Το ενδιαφέρον του κοινού για το συγκεκριμένο μνημείο είναι ιδιαίτερα μεγάλο και το έργο, το οποίο έχει αναλάβει να εκτελέσει το Υπουργείο Πολιτισμού, όχι μόνον θα προστατεύσει και θα αναδείξει το μνημείο, αλλά θα ενδυναμώσει το ενδιαφέρον και τη ροή των επισκεπτών και για τον ευρύτερο εξαιρετικά σημαντικό αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης. Ευχαριστώ τον τ. Περιφερειάρχη και νυν Επίτροπο της ΕΕ Απόστολο Τζιτζικώστα για την συνεχή υποστήριξή του στο μοναδικό μνημείο του Τύμβου Καστά, όπως και την Περιφερειάρχη Αθηνά Αηδονά και την Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την διαχρονικά άριστη συνεργασία μας».
Οι προβλεπόμενες υποδομές περιλαμβάνουν διαδρομές περιμετρικά του περιβόλου, πλατώματα θέασης, χώρους στάθμευσης, υποδομές υποδοχής, εκθεσιακό χώρο και ψηφιακές εφαρμογές. Ο εκθεσιακός χώρος, σε μεγάλο τμήμα υπόσκαφος και με βιοκλιματική προσέγγιση, θα στεγάσει αρχιτεκτονικά μέλη που σήμερα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίπολης και θα ρυθμίσει τη ροή επισκεπτών ώστε να διασφαλιστεί τόσο η προστασία του μνημείου όσο και η πρόσβαση για ΑμεΑ.
Ηθική εκτίμηση και προτάσεις δράσης: Η προστασία και ανάδειξη του μνημείου συνιστά καθήκον προς το κοινό αγαθό και το ιστορικό περιβάλλον. Ηττα επιμέλειας και ο σεβασμός στο μνημειακό χώρο πρέπει να γίνουν κανόνας που να μπορεί να γενικευτεί — κάθε πολιτική ή ατομική δράση οφείλει να σέβεται τη συνέχεια της πολιτιστικής κληρονομιάς και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει: τήρηση κανόνων πρόσβασης και περιορισμών φθοράς, προτεραιότητα στην προσβασιμότητα και την ισότητα, σχεδιασμό με το αποτύπωμα στο ελάχιστο, διαφάνεια στη διαχείριση και εκπαίδευση επισκεπτών για υπεύθυνη συμπεριφορά. Η κοινωνία οφείλει να στηρίξει θεσμικά και οικονομικά τέτοιες πρωτοβουλίες και να ενεργεί με σεβασμό προς το κοινό συμφέρον και το φυσικό περιβάλλον.