Καθώς συνεχίζονται οι συζητήσεις για το μέλλον της Ουκρανίας και την λήξη της σύγκρουσης, η συζήτηση για το ποιος πληρώνει και πόσο παραμένει κεντρική. Έρευνα του Euronews αποτυπώνει ότι το οικονομικό βάρος βαρύνει δυσανάλογα την ουκρανική κοινωνία σε σχέση με τους δυτικούς συμμάχους.
Το ουκρανικό Κοινοβούλιο ενέκρινε στρατιωτικό προϋπολογισμό-ρεκόρ 2,23 τρισεκατομμυρίων γρίβνων (45,9 δισ. ευρώ) για το 2025, ή 26,3% του ΑΕΠ και 55% του συνολικού προϋπολογισμού, ενώ με την αναθεώρηση του Ιουλίου το ποσό αυξήθηκε κατά 412,3 δισ. γρίβνες (8,6 δισ. ευρώ) ανεβάζοντας το μερίδιο στο 31% του ΑΕΠ και στο 67% των κρατικών δαπανών. Η Ουκρανία επενδύει σχεδόν το ένα τρίτο του ΑΕΠ της στην άμυνα, ενώ το συνολικό οικονομικό κόστος του πολέμου εκτιμάται στα 700 δισ. ευρώ.
Η συμβολή της ΕΕ για την τριετία 2022-2024 ανέρχεται σε περίπου 72 δισ. ευρώ (0,3% ετήσιου ΑΕΠ), ενώ οι ΗΠΑ διέθεσαν 66,9 δισ. δολάρια (57,3 δισ. ευρώ), ποσό που αντιστοιχεί στο 0,08% του αμερικανικού ΑΕΠ. Αν και τα απόλυτα ποσά είναι μεγάλα, η επιβάρυνση για τις δυτικές οικονομίες είναι ασύγκριτα μικρότερη σε σχέση με την Ουκρανία.
Σε ατομικό επίπεδο, για την περίοδο 2022-2024 κάθε Ουκρανός πολίτης έχει «πληρώσει» περίπου 3.424 ευρώ για την άμυνα, δηλαδή περίπου 1.312 ευρώ ετησίως, με μέσο μισθό στα 3.500 ευρώ — σχεδόν το ένα τρίτο του εισοδήματος. Στις ΗΠΑ η επιβάρυνση ανά πολίτη εκτιμάται σε 108 ευρώ ετησίως (εκτίμηση Ινστιτούτου Kiel 111,28 δισ. ευρώ) και στην ΕΕ σε περίπου 95 ευρώ ετησίως με συνολικές δεσμεύσεις περί τα 138 δισ. ευρώ, ενώ οι μέσοι μισθοί στην ΕΕ και τις ΗΠΑ είναι 29.600 και 56.880 ευρώ αντίστοιχα.
Οι ανάγκες ανοικοδόμησης είναι τεράστιες: η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ανάγκες 448,6 δισ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία, με άμεσες ζημιές 150 δισ. ευρώ. Οι απώλειες κατοικιών φθάνουν τα 48,8 δισ. ευρώ επηρεάζοντας 2,5 εκατομμύρια νοικοκυριά, ενώ οι υποδομές μεταφορών και ο ενεργειακός τομέας απαιτούν 66,7 δισ. και 58,2 δισ. ευρώ αντίστοιχα.
Η ανισότητα στο βάρος τροφοδοτεί πολιτικό διάλογο και διεθνείς διαπραγματεύσεις, με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να θέτει το ερώτημα «ποιος πληρώνει τι» και με ποια δίκαιη κατανομή. Πέρα από τα νούμερα, οι ανθρώπινες απώλειες και οι εκτοπισμοί παραμένουν το βαρύτερο φορτίο.
Αναγνωρίζοντας υποχρέωση προς τον συνάνθρωπο και προς το συλλογικό αγαθό, η ηθική απαίτηση είναι η δίκαιη κατανομή βαρών, η προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και η προτεραιοποίηση της ανασυγκρότησης με σεβασμό στο περιβάλλον. Κράτη και φορείς οφείλουν να ενεργήσουν με καθήκον και σταθερότητα, να διασφαλίσουν διαφάνεια στη χρηματοδότηση και να προωθήσουν βιώσιμες επενδύσεις που υπηρετούν το κοινό καλό και τις μελλοντικές γενιές.