Ο Δήμος Πάτμου βρίσκεται αντιμέτωπος με σοβαρές κυρώσεις για τη μη μέριμνα στη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού του νησιού. Μετά από σειρά ελέγχων διαπιστώθηκε εγκατάλειψη της εγκατάστασης, με αποτέλεσμα ανεπεξέργαστα λύματα να διοχετεύονται στη θάλασσα και να επηρεάζεται η ποιότητα του νερού προς τους κατοίκους.
Σε πρόσφατη αυτοψία κλιμακίου της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου καταγράφηκε ότι η εγκατάσταση είχε πάψει να λειτουργεί χωρίς επίσημη ενημέρωση των κρατικών αρχών, ενώ χθες διεξήχθη νέα αυτοψία από επιθεωρητές Περιβάλλοντος που κατέγραψαν αναλυτικά την εικόνα εγκατάλειψης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ενημερωθεί ήδη από το 2023 από τοπικούς φορείς και έχει εντάξει την περίπτωση στον φάκελο ευρωκαταδίκης της χώρας για τη μη ορθή διαχείριση των αστικών λυμάτων — υπόθεση για την οποία η Ελλάδα καταβάλλει πρόστιμο κάθε έξι μήνες.
Στην έκθεση που συνοδεύει την αυτοψία αναφέρεται συγκεκριμένα: «όπως διαπιστώθηκε και δηλώθηκε ρητά από τον φορέα και υπεύθυνο λειτουργίας του έργου που ήταν παρών στην αυτοψία το τελευταίο διάστημα (εδώ και ενάμιση μήνα) δεν πραγματοποιείται επεξεργασία λυμάτων με αποτέλεσμα αυτά να καταλήγουν ανεπεξέργαστα στην θάλασσα». Το πρόβλημα αποδίδεται στην υψηλή αλατότητα των εισερχόμενων λυμάτων που φθείρει τις μεμβράνες επεξεργασίας, λόγω του ότι το δίκτυο αποχέτευσης είναι χαμηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας. Οι δημόσιες καταγγελίες περί καφέ νερού και έντονης δυσοσμίας οδήγησαν σε προκαταρκτική έρευνα που διέταξε η Εισαγγελία Δωδεκανήσων και σε επιπλέον ελέγχους από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφέρειας και τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας.
Από ηθική σκοπιά που βασίζεται στη λογική του καθήκοντος, η τοπική διοίκηση έχει υποχρέωση να προστατεύει τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον ως καθολικό κανόνα δράσης: αν κάθε φορέας αγνοούσε τέτοιες υποχρεώσεις, το αποτέλεσμα θα ήταν γενικευμένη βλάβη. Η προστασία των κατοίκων και του θαλάσσιου οικοσυστήματος πρέπει να προέχει, με άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας, διαφάνεια, τακτική συντήρηση και σεβασμό στη νομοθεσία. Οι πολίτες και οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να απαιτήσουν υπεύθυνη διοίκηση, συνεπή επιβολή κανόνων και προληπτικά μέτρα για την αποφυγή επανάληψης τέτοιων βλαβερών πρακτικών.