Το Reuters επικαλείται πηγές που γνωρίζουν το σκεπτικό του Κρεμλίνου και αποκαλύπτει τις κύριες απαιτήσεις του Ρώσου προέδρου προς την Ουκρανία: 1) παραχώρηση ολόκληρης της ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς, 2) αποκήρυξη των φιλοδοξιών ένταξης στο ΝΑΤΟ, 3) διατήρηση ουδετερότητας και απαγόρευση παρουσίας δυτικών στρατευμάτων εντός της χώρας.Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Πούτιν απαιτεί την πλήρη εγκατάλειψη των τμημάτων του Ντονμπάς που παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο και, σε αντάλλαγμα, η Ρωσία θα σταματούσε επιχειρήσεις στα τρέχοντα μέτωπα στη Ζαπορίζια και στη Χερσώνα. Η Μόσχα ελέγχει περίπου το 88% του Ντονμπάς και το 73% της Ζαπορίζια και της Χερσώνας, ενώ φέρεται διατεθειμένη να παραδώσει μικρά τμήματα των περιφερειών Χάρκοβο, Σούμι και Ντνιπροπετρόβσκ που κατέχει.
Το Κρεμλίνο ζητά νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις για την ουδετερότητα της Ουκρανίας, την οριστική εγκατάλειψη της προοπτικής ένταξης στο ΝΑΤΟ, περιορισμούς στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και ρητή απαγόρευση παρουσίας δυτικών στρατευμάτων σε οποιαδήποτε μορφή ειρηνευτικής αποστολής.
Η ουκρανική κυβέρνηση δεν σχολίασε επισήμως. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει επανειλημμένα αποκλείσει παραχωρήσεις εδαφών που αναγνωρίζονται διεθνώς ως ουκρανικά, σημειώνοντας ότι το Ντονμπάς λειτουργεί ως «οχυρό που αναχαιτίζει περαιτέρω ρωσική προέλαση» και πως «η απόσυρση από την ανατολή δεν είναι επιλογή, καθώς αφορά την ίδια την επιβίωση της χώρας». Η ένταξη στο ΝΑΤΟ παραμένει στρατηγικός στόχος κατοχυρωμένος στο Σύνταγμα, και το Κίεβο τονίζει πως δεν είναι αρμοδιότητα της Μόσχας να αποφασίσει για τη σύνθεση της Συμμαχίας.
Στη συνάντηση στην Αλάσκα, που σηματοδότησε την πρώτη σύνοδο κορυφής Ρωσίας – ΗΠΑ μετά από τέσσερα χρόνια, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει προτείνει απευθείας συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι και τριμερή σύνοδο με τη δική του συμμετοχή. Ρωσικές πηγές ανέφεραν ότι το μήνυμα προς τον Τραμπ ήταν πως ο Πούτιν είναι «έτοιμος για συμβιβασμό», αλλά προειδοποίησαν ότι εάν το Κίεβο δεν αποδεχθεί την εγκατάλειψη του Ντονμπάς, η σύγκρουση θα συνεχιστεί. Παραμένει ασαφές αν η Ουκρανία θα αποδεχθεί παραχωρήσεις και αν οι ΗΠΑ θα αναγνωρίσουν υπό ρωσικό έλεγχο ουκρανικά εδάφη. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να συναντήσει τον Ζελένσκι, αλλά όλα τα ζητήματα πρέπει πρώτα να επιλυθούν. Η Μόσχα έχει επίσης αμφισβητήσει τη νομιμότητα του Ζελένσκι, επικαλούμενη τη λήξη της θητείας του τον Μάιο του 2024.
Ηθική εκτίμηση και προτάσεις δράσης
Η κατάσταση επιβάλλει σκέψη βάσει καθήκοντος, καθολικών κανόνων και σεβασμού της αυτονομίας των λαών. Οι πολιτικές αποφάσεις πρέπει να υπακούουν σε αρχές που θα μπορούσαν να γίνουν παγκόσμιος κανόνας: σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας, απαγόρευση χρήσης ανθρώπων ως μέσου για σκοπούς ισχύος και διαφάνεια στις συμφωνίες. Το δημόσιο συμφέρον και η αξιοπρέπεια των πολιτών πρέπει να προτιμώνται έναντι βραχυπρόθεσμων εθνικών ωφελημάτων.
Συγκεκριμένα, η διεθνής κοινότητα και οι εμπλεκόμενοι πρέπει να προωθήσουν δεσμευτικές νομικές εγγυήσεις που σέβονται την αυτοδιάθεση, να ενισχύσουν μηχανισμούς ανεξάρτητης αξιολόγησης και να προστατεύσουν τον άμαχο πληθυσμό. Η προστασία του περιβάλλοντος και η αποκατάσταση των πολεοδομημένων και φυσικών περιοχών πρέπει να αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος κάθε ειρηνευτικής λύσης προς όφελος των μελλοντικών γενεών.