ΑρχικήΚόσμοςΟ κύκλος του νερού διαταράσσεται — WMO προειδοποιεί για ακραία φαινόμενα

Ο κύκλος του νερού διαταράσσεται — WMO προειδοποιεί για ακραία φαινόμενα

Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) του ΟΗΕ αναφέρει ότι ο κύκλος του νερού κινείται μεταξύ πλημμυρών και ξηρασίας και γίνεται όλο και πιο ακραίος, με σοβαρές επιπτώσεις στις κοινωνίες. Το 2024, στη θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί, μόνο το ένα τρίτο των λεκανών απορροής ποταμών παγκοσμίως παρουσίασε κανονικές τιμές ροής, ενώ σε όλες τις περιοχές με παγετώνες καταγράφηκαν απώλειες λόγω τήξης. Η γενική γραμματέας του WMO Σελέστ Σάουλο τονίζει την αυξανόμενη πίεση στους υδάτινους πόρους και την ενίσχυση της έντασης των ακραίων φαινομένων που σχετίζονται με το νερό.

Η λεκάνη του Αμαζονίου, τμήματα της Λατινικής Αμερικής και η νότια Αφρική επλήγησαν από σοβαρή ξηρασία, ενώ άλλες περιοχές της Αφρικής, της Ασίας και της Κεντρικής Ευρώπης βίωσαν πιο υγρές συνθήκες. Το 2024 ήταν η τρίτη συνεχόμενη χρονιά με εκτεταμένη απώλεια πάγου σε όλες τις περιοχές, συνολικής τάξης 450 γιγατόνων — ισοδύναμο με κομμάτι πάγου 7×7×7 χιλιομέτρων ή νερό για 180 εκατομμύρια ολυμπιακές πισίνες. Ο λιωμένος πάγος πρόσθεσε περίπου 1,2 χιλιοστά στη στάθμη της θάλασσας μέσα σε ένα έτος, αυξάνοντας τον κίνδυνο πλημμυρών για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε παράκτιες ζώνες. Το 2024 η τροπική Αφρική κατέγραψε περίπου 2.500 θανάτους και 4 εκατομμύρια εκτοπισμένους από έντονες βροχοπτώσεις, η Ευρώπη υπέστη τις πιο σοβαρές πλημμύρες από το 2013, ενώ η Ασία και η περιοχή του Ειρηνικού αντιμετώπισαν ρεκόρ βροχοπτώσεων και τροπικούς κυκλώνες με πάνω από 1.000 θανάτους. Την τελευταία εξαετία μόνο ένα τρίτο των λεκανών απορροής εμφάνισε κανονικές συνθήκες σε σχέση με την περίοδο 1991–2020. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν επαρκή πρόσβαση σε νερό για τουλάχιστον έναν μήνα τον χρόνο, αριθμός που μπορεί να ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια έως το 2050.

Ηθικά, η τρέχουσα κατάσταση επιβάλλει να αναγνωρισθεί το νερό ως κοινό αγαθό που απαιτεί υπευθυνότητα και σεβασμό στη συνέχεια των γενεών. Η ορθή δράση δεν θα πρέπει να καθορίζεται μόνο από άμεσο όφελος αλλά από καθήκον: να θεσπίζονται κανόνες που θα μπορούσαν να ισχύουν καθολικά, να προστατεύεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και να εξασφαλίζεται δίκαιη πρόσβαση στο νερό για όλους.

Σε πρακτικό επίπεδο, οι πολίτες και οι θεσμοί οφείλουν να εφαρμόσουν μέτρα διαφάνειας και βιωσιμότητας: διαχείριση υδάτινων πόρων, επενδύσεις σε ανθεκτική υποδομή, μείωση εκπομπών και προστασία υγροτόπων. Η συλλογική πρόθεση για σταθερούς, δίκαιους κανόνες και η προσωπική δέσμευση στην εξοικονόμηση και στη φροντίδα των φυσικών πόρων αποτελούν αναγκαίες πράξεις για τη βελτίωση της κοινωνίας και του περιβάλλοντος.