Σε συνθήκες ξηρασίας βρίσκεται η Ελλάδα, με εξαίρεση αρκετές περιοχές της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας και της κεντρικής Στερεάς Ελλάδας, σύμφωνα με ανάλυση της ομάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Το meteo δημοσίευσε χάρτη που απεικονίζει τον δείκτη ξηρασίας στην Ελλάδα την 1η Σεπτεμβρίου. Βάσει της ανάλυσης, μεγάλο μέρος της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της ανατολικής Μακεδονίας, της Θράκης και της Λέσβου πλήττονται από έντονη ή ακραία ξηρασία (επίπεδα 4 και 5). Σε κατάσταση μέτριας ή σημαντικής ξηρασίας (επίπεδα 2 και 3) βρίσκονται πολλές περιοχές της Αττικής, της Εύβοιας, της δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Ηπείρου, καθώς και πολλά νησιά της χώρας. Συνολικά, η γεωγραφική κατανομή της υγρασίας εδάφους στη χώρα δεν διαφέρει πολύ σε σχέση με τις αρχές Αυγούστου, αλλά οι χαμηλές για την εποχή βροχοπτώσεις κατά τον προηγούμενο μήνα οδήγησαν σε αύξηση της έντασης της ξηρασίας σε περιοχές που ήδη πλήττονταν από αυτήν, όπως εξηγεί το meteo.
Η αξιολόγηση των συνθηκών ξηρασίας βασίζεται στην εδαφική υγρασία του στρώματος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια. Η περιεκτικότητα σε νερό στο στρώμα αυτό είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη και απόδοση πολλών γεωργικών καλλιεργειών και αντικατοπτρίζει την επίδραση του υετού, της εξατμισοδιαπνοής και της απορροής/διήθησης νερού στο έδαφος σε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν η εδαφική υγρασία σε αυτό το στρώμα είναι αρκετά κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μιας συγκεκριμένης περιοχής, αυτό συνεπάγεται συνθήκες (σχετικής) ξηρασίας και άρα παρατεταμένο υδατικό στρες για τις καλλιέργειες. Με βάση τα δεδομένα εδαφικής υγρασίας της υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολογίζουμε τον κανονικοποιημένο δείκτη απόκλισης εδαφικής υγρασίας (SSMI) λαμβάνοντας υπόψη τις τωρινές συνθήκες καθώς και αυτές κατά την περίοδο αναφοράς 1991-2020. Ανάλογα με την τιμή του δείκτη αυτού κατατάσσουμε την ξηρασία στα επίπεδα 1 έως 5. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ελλείψει επιτόπιων παρατηρήσεων οι τιμές εδαφικής υγρασίας αποτελούν εκτίμηση εξειδικευμένου μοντέλου για την επιφάνεια της Γης (ERA5-Land) και κατά τόπους ενδέχεται να υπάρχουν αποκλίσεις από τις πραγματικές συνθήκες.
Μια δεοντολογική προσέγγιση της κατάστασης επιβάλλει την ανάληψη ενεργειών με βάση το καθήκον προς το κοινό καλό και τη διασφάλιση δικαίου μεταξύ παρόντων και μελλοντικών γενεών. Η ηθική υποχρέωση περιλαμβάνει τη συνεπή εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης νερού, την προτεραιοποίηση βιώσιμων πρακτικών στην άρδευση και τη γεωργία, την ενίσχυση υποδομών αποθήκευσης και διαχείρισης υδατικών πόρων και την υποστήριξη συστηματικής επιστημονικής παρακολούθησης. Οι πολίτες και οι φορείς οφείλουν να ενεργούν με κανόνες που θα μπορούσαν να γενικευτούν ως καθολικές αρχές· να σεβαστούν την ανάγκη για περιορισμό σπατάλης και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση πολιτικών που προστατεύουν το περιβάλλον υπέρ του κοινού συμφέροντος.