Η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός της πύλης εισόδου του Μινωικού Ανακτόρου της Κνωσού και η αποκατάσταση του επιθαλάσσιου προμαχώνα Mocenigo στην Παλιά Πόλη των Χανίων αποτέλεσαν τα βασικά θέματα της συνάντησης της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη με τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη στην Αθήνα. Τα έργα στοχεύουν τόσο στην βελτίωση της λειτουργικότητας και της υποδοχής των επισκεπτών όσο και στην προστασία και διατήρηση μνημείων μεγάλης ιστορικής σημασίας.
Η παρέμβαση στην Κνωσό προβλέπει την κατασκευή νέου Κεντρικού Στεγάστρου Υποδοχής με εκδοτήρια εισιτηρίων, γραφεία, σύγχρονους χώρους υγιεινής, ιατρείο και χώρους αναμονής με αρχιτεκτονική εμπνευσμένη από τη μινωική παράδοση. Η κεντρική Πλατεία Εισόδου θα αναδιαμορφωθεί με νέες λιθοστρώσεις, δενδροφυτεύσεις και διεύρυνση του παρακείμενου πεζοδρομίου, ενώ όλες οι εργασίες θα γίνουν υπό συστηματική αρχαιολογική επίβλεψη. Το έργο, προϋπολογισμού 3,5 εκατ. ευρώ, εντάχθηκε στο Περιφερειακό Πρόγραμμα «Κρήτη 2021-2027» και χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) ως Α’ Φάση και θα υλοποιηθεί από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου.
Στο ίδιο Πρόγραμμα εντάχθηκε και η πράξη για τη «Στερέωση, αποκατάσταση και προστασία από τον κυματισμό του επιθαλάσσιου προμαχώνα Mocenigo» με προϋπολογισμό 1.413.000 ευρώ, επίσης με συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠΑ. Ο προμαχώνας, στο βορειοανατολικό τμήμα των οχυρώσεων στην περιοχή του Κουμ Καπί και εκτεθειμένος σε συνεχή κυματική δράση, θα υποστεί στερέωση, αποκατάσταση λιθοδομής και προστασία του μνημείου, με εργασίες από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Μνημείων και αρχαιολογικές έρευνες από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων, ώστε να καταστεί ασφαλώς επισκέψιμος.
«Η Κνωσός και τα Ενετικά Τείχη των Χανίων δεν είναι απλώς μνημεία· είναι ζωντανά τεκμήρια της διαχρονικής ιστορίας και του πολιτισμού της Κρήτης. Με την πρόσφατη ένταξη των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, η Ελλάδα αναλαμβάνει μεγάλη ευθύνη αλλά και μια σπουδαία ευκαιρία. Η νέα σύγχρονη είσοδος της Κνωσού δεν αποτελεί απλώς κατασκευαστική παρέμβαση· είναι πράξη πολιτιστικής ευθύνης και επένδυση στο μέλλον. Θέλουμε να προσφέρουμε στους εκατομμύρια επισκέπτες μια εμπειρία αντάξια της διαχρονικής αξίας της μινωικής κληρονομιάς» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και πρόσθεσε: «Παράλληλα, με τη στερέωση και αποκατάσταση του προμαχώνα Mocenigo στα Χανιά, προστατεύουμε ένα σπουδαίο δείγμα της ενετικής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής. Διασφαλίζουμε ότι θα συνεχίσει να στέκει ακέραιος, απέναντι στον χρόνο και τη θάλασσα, παραμένοντας επισκέψιμος και ασφαλής για το κοινό. Το Υπουργείο Πολιτισμού, σε στενή συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και τις αρμόδιες Υπηρεσίες, υλοποιεί έργα που ενώνουν το μινωικό, το βυζαντινό και το ενετικό παρελθόν με το παρόν, εξασφαλίζοντας ότι η Κρήτη θα παραμείνει παγκόσμιος φάρος πολιτισμού».
«Ως Περιφέρεια Κρήτης, εντάσσουμε στο πρόγραμμά μας δύο εμβληματικά έργα συνολικού ύψους 5 εκ. ευρώ, που ενισχύουν την πολιτιστική μας κληρονομιά, σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού. Στην Κνωσό, μετά την ιστορική ένταξη στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αναβαθμίζουμε την πύλη εισόδου, δημιουργώντας μια υποδοχή αντάξια της παγκόσμιας αξίας του μνημείου. Παράλληλα, στα Χανιά, προχωρούμε στη στερέωση και αποκατάσταση του επιθαλάσσιου προμαχώνα Mocenigo θωρακίζοντάς τον από τη διάβρωση και καθιστώντας τον ασφαλή και προσβάσιμο. Οι παρεμβάσεις αυτές επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή μας να επενδύουμε στον πολιτισμό, τον ακρογωνιαίο λίθο της ταυτότητας και της ανάπτυξης του τόπου μας».
Η ηθική ανάγνωση της πρωτοβουλίας απαιτεί να θεωρηθεί η διαφύλαξη της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς ως καθήκον προς το κοινό καλό και προς τις μελλοντικές γενιές. Η διατήρηση και προστασία μνημείων πρέπει να καθοδηγείται από αρχές που μπορούν να γίνουν γενικός κανόνας: σεβασμός στην ιστορία, προτεραιότητα στην πρόληψη της φθοράς και υπεύθυνη διαχείριση πόρων. Πολιτεία, τοπικές αρχές και πολίτες οφείλουν να συνεργάζονται με διαφάνεια, να στηρίζουν βιώσιμες λύσεις και να περιορίζουν περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ώστε τα μνημεία να παραμείνουν προσβάσιμα και αναλλοίωτα για όλους.