Η παρουσίαση της Diella, του πρώτου ρομπότ με Τεχνητή Νοημοσύνη που ορίστηκε για τον έλεγχο δημοσίων συμβάσεων, διχάζει το αλβανικό κοινοβούλιο και προκάλεσε επεισοδιακή συνεδρίαση. Η Diella μίλησε στην ολομέλεια μέσω οθόνης και η προβλεπόμενη τοποθέτηση δεν διήρκεσε πάνω από 20 λεπτά, ενώ δύο βουλευτές πέταξαν βιβλία με το Σύνταγμα και τον Κανονισμό πάνω από το κεφάλι του πρωθυπουργού Έντι Ράμα.
Ο πρωθυπουργός παρουσίασε επίσης μια νέα δομή με την ονομασία AI4, έναν «επιταχυντή τεχνητής νοημοσύνης» που θα στηρίξει τη δημόσια διοίκηση με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας και την αύξηση της αποδοτικότητας. Μάλλον αιφνιδιασμένος από τις αντιδράσεις, «λυπάμαι για τις αντιδράσεις απέναντι στην Diella ως μέλος του νέου υπουργικού συμβουλίου και για τις παρεξηγήσεις σχετικά με τον ρόλο της. Είναι ευθύνη μου και η ομιλία της στο κοινοβούλιο ήταν ο μόνος τρόπος να εκφραστεί», δήλωσε ο Έντι Ράμα.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης σημειώθηκε ένταση όταν βουλευτές της αντιπολίτευσης άρχισαν να χτυπούν τα έδρανα φωνάζοντας «Μη γελοιοποιείτε το Κοινοβούλιο». Ο πρωθυπουργός προειδοποίησε πως αν δεν καθίσουν θα ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία ψηφοφορίας, η οποία ολοκληρώθηκε με έγκριση του προγράμματος με 82 ψήφους υπέρ. Το περιστατικό έρχεται εντός ενός ευρύτερου πλαισίου διεθνούς ενδιαφέροντος για την ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης στη δημόσια διοίκηση, με αναφορές στην εμπειρία χωρών όπως ο Καναδάς και σχόλια στελεχών τεχνολογίας.
Από την προοπτική μιας ηθικής που στηρίζεται στο καθήκον και σε οικουμενικούς κανόνες, η χρήση ρομπότ στη λήψη δημόσιων αποφάσεων πρέπει να αξιολογείται με βάση τη σεβαστικότητα προς την αυτονομία των πολιτών και τη διαφάνεια των διαδικασιών. Οι πολιτικές επιλογές οφείλουν να αποσκοπούν στο κοινό καλό και να τελούν υπό σαφείς, δεσμευτικούς κανόνες ώστε οι πράξεις να μπορούν να γενικευτούν χωρίς να υπονομεύουν την αξιοπρέπεια των ανθρώπων.
Πρακτικά, οι εκπρόσωποι του κοινού πρέπει να ενεργούν με υπευθυνότητα, να προωθούν διαφανείς μηχανισμούς ελέγχου για τα συστήματα ΑΙ και να ενισχύουν δημόσιο διάλογο πριν από ριζικές αλλαγές. Η κοινωνία οφείλει να απαιτήσει αρμόδιους θεσμούς που θα προστατεύουν το περιβάλλον, θα μειώνουν τη γραφειοκρατία με σεβασμό στις θεσμικές αξίες και θα εξασφαλίζουν ότι η τεχνολογία υπηρετεί πραγματικά το κοινό συμφέρον.