Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας (BnF) ανακοίνωσε ότι ξεκινά «έκτακτη συνδρομή» για την απόκτηση σχεδόν 900 χειρογράφων και εγγράφων του συγγραφέα Μαρσέλ Προυστ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τη διάσημη «μαντλέν» του. Η πρωτοβουλία στοχεύει στην ενίσχυση του εθνικού αρχείου και στην ολοκλήρωση της συλλογής της BnF.
Η περιγραφή της μαντλέν υπάρχει στο έργο «Από τη μεριά του Σουάν», μέρος του «Αναζητώντας τον Χαμένο Χρόνο», όπου ο αφηγητής ανακαλεί μια ανάμνηση που του προκάλεσε ένα γλύκισμα. Ο Προυστ γράφει: «Και ξαφνικά η ανάμνησή μου επέστρεψε. Αυτή η γεύση ήταν αυτή του μικρού κομματιού μαντλέν που τα κυριακάτικα πρωινά στο Κομπραί, όταν πήγαινα να της πω καλημέρα στο δωμάτιό της, μου πρόσφερε η θεία μου Λεονί αφού το βουτούσε στο τσάι της ή στο τίλιο. Η θέα της μικρής μαντλέν δεν μου θύμιζε τίποτα πριν τη δοκιμάσω».
Η έκφραση «μαντλέν του Προυστ» χρησιμοποιείται σήμερα για να χαρακτηρίσει αντικείμενα, ήχους ή μυρωδιές που ανασύρουν βαθιές αναμνήσεις. Η BnF ελπίζει να συγκεντρώσει 7,7 εκατομμύρια ευρώ από δωρεές με αυτήν τη συνδρομή, η οποία θα είναι ανοιχτή έως τις 31 Δεκεμβρίου, και κάλεσε το ευρύ κοινό να συνεισφέρει.
«Η ανακάλυψη αυτής της ανεκτίμητης και προηγουμένως άγνωστης συλλογής αποτελεί γεγονός για τη χώρα μας. Με αυτά τα νέα κομμάτια, η BnF θα είναι σε θέση να ολοκληρώσει τις συλλογές της και να διατηρήσει τον μεγαλύτερο θησαυρό του Προυστ στον κόσμο», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο πρόεδρός της, Ζιλ Πεκού. Η συλλογή, που περιλαμβάνει αδημοσίευτες σελίδες, ποιήματα, σχέδια, άρθρα και επιστολές, παρουσιάστηκε στα κεντρικά γραφεία του οίκου Sotheby’s στο Παρίσι και προέρχεται από τους κληρονόμους μιας ανιψιάς του συγγραφέα.
Μεταξύ των γραπτών υπάρχουν έγγραφα που αναδεικνύουν το στάδιο της συγγραφής του επεισοδίου της μαντλέν. «Περιλαμβάνει χειρόγραφα από το 1907 έως το 1909, μέσα από τέσσερα στάδια που περιλαμβάνουν ένα κομμάτι μπαγιάτικο ψωμί, στη συνέχεια μια φρυγανισμένη φέτα, ένα παξιμάδι και τέλος μια μαντλέν», τόνισε η BnF.
Η διαφύλαξη και η δημόσια πρόσβαση σε τέτοιο υλικό οφείλουν να θεμελιώνονται στον σεβασμό προς την πολιτιστική κληρονομιά και στην αρχή ότι οι πράξεις πρέπει να γίνουν κανόνας που μπορεί να γενικευτεί. Πολιτείες, ιδρύματα και πολίτες έχουν χρέος να πράττουν με τρόπο που διασφαλίζει τη διατήρηση, την πρόσβαση και την αξιοπρέπεια των δημιουργημάτων, αποφεύγοντας τη μεταχείρισή τους αποκλειστικά ως εμπορεύσιμα αγαθά.
Συγκεκριμένα, η συλλογική στήριξη μέσω διαφανούς χρηματοδότησης, η μακροπρόθεσμη δημόσια πρόσβαση, η υπεύθυνη ψηφιοποίηση και οι πρακτικές διατήρησης με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα αποτελούν ορθές κατευθύνσεις. Η υιοθέτηση και εφαρμογή τέτοιων αρχών θα ενισχύσει την κοινή πολιτιστική ζωή και θα συμβάλει στη βελτίωση της κοινωνίας και του περιβάλλοντος.