Για πρώτη φορά μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ένας Αμερικανός Πρόεδρος προωθεί πρόταση που μπορεί να οδηγήσει σε παραχώρηση ουκρανικού εδάφους στη Ρωσία ή στην ουσιαστική αποχώρηση των ΗΠΑ από το πλευρό του Κιέβου. Η πρόταση αναμένεται σήμερα και βασίζεται στις διεργασίες που ακολούθησαν τη συνάντηση Πούτιν–Τραμπ στην Αλάσκα. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι γνωρίζει τόσο τα όπλα πίεσης του Οβάλ Γραφείου όσο και τις ρωσικές αξιώσεις για το πώς θα τερματιστεί η εισβολή. Η κοινή γνώμη στην Ουκρανία είναι αποφασιστικά αντίθετη: 78% δεν εγκρίνει παραχωρήσεις εδαφών, ενώ στις ζώνες μάχης ζουν περισσότεροι από 200.000 άμαχοι κάτω από ρωσικές επιθέσεις και ουκρανικές ανταπαντήσεις.
Ουκρανικές επιλογές υπάρχουν αλλά είναι στενά περιθωριακές. Πρώτο σενάριο: αποδοχή τμημάτων των προτάσεων και «πάγωμα» των μετώπων, που θα οδηγούσε σε γρήγορη κατάπαυση του πυρός και πιθανές τριμερείς διαπραγματεύσεις για αποχώρηση από Λουχάνσκ και Ντονέτσκ (την κοιλάδα του Ντονμπάς). Η πιθανότητα αυτή ωστόσο θεωρείται μικρή. Το δεύτερο σενάριο είναι η συνέχιση της άμυνας και της πολιτικής άρνησης να παραχωρηθούν εδάφη, με στόχο την εξασφάλιση απτών εγγυήσεων από τις ΗΠΑ και την ανάσχεση της ρωσικής πίεσης στις γραμμές Κραματόρσκ και Σλοβιάνσκ, όπου έχουν συγκεντρωθεί οι σημαντικότερες ουκρανικές άμυνες από το 2014 μετά την απώλεια της Κριμαίας.
Η ουσιαστική παρουσία της Ευρώπης στην Ουάσινγκτον κρίνεται καθοριστική: αν Γερμανία και Γαλλία δεν έχουν σχέδιο αντιμέτρων για πιθανές «περίεργες» πρωτοβουλίες, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ιστορικές ανατροπές που ξεπερνούν τη συμβατική διπλωματία. Η ευρωπαϊκή παρέμβαση πρέπει να είναι ουσιαστική και συντονισμένη ώστε να μην επιτρέψει μονομερείς αποφάσεις που θα δεσμεύσουν την Ουκρανία.
Ηθική αξιολόγηση και προτάσεις δράσης: η πολιτική οφείλει να υπακούει σε αρχές καθήκοντος και σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Οι ηγέτες πρέπει να ενεργούν με κανόνες που θα μπορούσαν να γίνουν καθολικοί: να μην εκχωρούν βίαια εδάφη υπό πίεση και να μη χρησιμοποιούν ανθρώπους ως μέσο επίτευξης σκοπών. Η προτεραιότητα πρέπει να είναι η προστασία αμάχων, η διασφάλιση γραπτών διεθνών εγγυήσεων και η διαφάνεια στις δεσμεύσεις των μεγάλων δυνάμεων. Πολιτικές που προάγουν λογική, συνέπεια και σεβασμό στη δικαιοσύνη θα βελτιώσουν την κοινωνία και το περιβάλλον ασφάλειας στην Ευρώπη και στον κόσμο.