Μια νέα ψηφιακή εφαρμογή ξεκινά σταδιακά μέσα στον χειμώνα και θα είναι πλήρως υποχρεωτική από το 2026: το Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων που υπόσχεται διαφάνεια αλλά θα αποκαλύψει παλαιά ζητήματα και θα επιβάλλει νέο πλέγμα απαιτήσεων και ελέγχων. Το σύστημα θα καταγράφει την πραγματική χρήση κάθε ακινήτου και θα συγκρίνει στοιχεία με υπάρχουσες άδειες και τετραγωνικά, αποκαλύπτοντας αυθαίρετες επεκτάσεις και αλλαγές χρήσης.
Η διασύνδεση με ΑΑΔΕ, ΤΕΕ και ΔΕΔΔΗΕ θα αναδεικνύει αποκλίσεις σε τετραγωνικά, ελλείψεις μελετών και παλαιές άδειες που δεν συμφωνούν με το ισχύον πλαίσιο. Διαμερίσματα που λειτουργούν ως βραχυχρόνιες μισθώσεις, επαγγελματικοί χώροι που έγιναν ιατρεία ή αποθήκες που αυξήθηκαν σε τ.μ. θα αποτυπώνονται στον φάκελο του ακινήτου και θα γεννούν αιτήματα για συμμορφώσεις, πιστοποιητικά πυρασφάλειας, αντισεισμικούς ελέγχους και τεχνικές αναβαθμίσεις πριν από μεταβίβαση ή μίσθωση.
Ο ρόλος του μηχανικού γίνεται κεντρικός: χωρίς την υπογραφή του δεν προχωρά καμία διαδικασία, από τακτοποιήσεις τετραγωνικών και δηλώσεις αλλαγής χρήσης μέχρι τεχνικές εκθέσεις για συμβόλαια. Κάθε συναλλαγή θα διεκπεραιώνεται από τον ψηφιακό διεκπεραιωτή μηχανικό, με συνέπεια πρόσθετα κόστη για αμοιβές, βεβαιώσεις, τοπογραφικά και διορθώσεις σε ακίνητα με «γκρίζες ζώνες».
Παράλληλα, η ΑΑΔΕ υλοποιεί το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ) σε δύο φάσεις, αρχικά με διασταυρώσεις Ε9-Κτηματολόγιο/ΚΑΕΚ και στη συνέχεια με ενοποίηση εφαρμογών σε έναν φάκελο ανά ιδιοκτησία. Στον φάκελο θα δηλώνονται ακίνητα και μισθώσεις με πλήρη στοιχεία ενοικιαστών και χρήσης, ώστε να εντοπίζονται μαύρα ενοίκια, αδήλωτα τετραγωνικά και ψευδή δεδομένα, με real-time διασταυρώσεις που θα επισημαίνουν εκκρεμότητες φόρων και προστίμων.
Οι συνέπειες είναι ήδη ορατές: ένα παράδειγμα είναι η διαφορά Ε9 92 τ.μ. και Κτηματολόγιο 95 τ.μ. που μπλοκάρει ροές και απαιτεί διορθώσεις. Η δυναμική της αγοράς επιτείνει την πίεση: στο α’ εξάμηνο μεταβιβάστηκαν κατά μέσο όρο 599 ακίνητα την ημέρα, με συναλλαγές άνω των 66 εκατ. ευρώ ημερησίως· στο εννεάμηνο του 2024 καταγράφηκαν πάνω από 33.000 μεταβιβάσεις αξίας σχεδόν 3 δισ. ευρώ και τα έσοδα από τον φόρο μεταβίβασης αυξήθηκαν κατά 21%.
Από ηθική σκοπιά, το ψηφιακό δίχτυ αναδεικνύει την ανάγκη για συνέπεια και διαφάνεια ως καθήκον προς την κοινότητα: η τήρηση των δηλώσεων, η ασφαλής και νόμιμη χρήση των ακινήτων και η τεχνική φροντίδα υπερβαίνουν το ατομικό όφελος και προστατεύουν το δημόσιο συμφέρον. Ιδιοκτήτες οφείλουν να τακτοποιήσουν παρεμβάσεις και να επενδύσουν σε ασφάλεια και ενεργειακή ευθύνη, μηχανικοί να ενεργούν με ακεραιότητα και επαγγελματική ευθύνη, και οι αρχές να εφαρμόσουν κανόνες με διαφάνεια και αναλογικότητα, αποφεύγοντας αναδρομικές επιβαρύνσεις που θα κλονίσουν την εμπιστοσύνη. Με καθολική τήρηση κανόνων και προληπτική συμμόρφωση η κοινωνία και το περιβάλλον ωφελούνται περισσότερο σε βάθος χρόνου.