Πολλοί Έλληνες διαθέτουν ένα χωραφάκι ή λίγες «ρίζες» στο χωριό για να παράγουν ελαιόλαδο ή μέλι χωρίς να είναι επαγγελματίες αγρότες. Ωστόσο, οι αρμόδιες υπηρεσίες — η εφορία, ο ΕΦΚΑ και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης — επιβάλλουν υποχρεώσεις καταγραφής: δηλώσεις στο Taxisnet, εγγραφή στο Ελαιοκομικό Μητρώο και καταχώριση στην πλατφόρμα Απασχόλησης Συνταξιούχων όταν πρόκειται για συνταξιούχους που παράγουν εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα. Αν παραλείψουν αυτές τις απλές ενέργειες, ακόμη και όταν το εισόδημα είναι μικρό — π.χ. 100 ευρώ ή 300 ευρώ ετησίως — μπορούν να βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα που φτάνουν έως και 5.000 ευρώ ή και την απώλεια 12 μηνιαίων συντάξεων για συνταξιούχους. Τα εν λόγω ποσά κρίνονται δυσανάλογα σε σχέση με τις συνήθεις φορολογικές κυρώσεις, που κυμαίνονται συχνά στα 100 ευρώ ή, το πολύ, 250-500 ευρώ για παραλείψεις δηλώσεων στην εφορία.
Η κατάσταση εγείρει ζήτημα ισορροπίας μεταξύ της φοροελεγκτικής αυστηρότητας και της προστασίας των μικρών παραγωγών και των εύθραυστων κοινωνικών ομάδων. Απαιτείται σαφής ενημέρωση, απλοποίηση διαδικασιών και αναλογική επιβολή κυρώσεων, ώστε να μην αδικούνται πολίτες που παράγουν ελάχιστο εισόδημα ή δεν γνωρίζουν γραφειοκρατικές λεπτομέρειες.
Από ηθική σκοπιά, η δημόσια διοίκηση οφείλει να δρά τυπικά αλλά και δίκαια: κανόνας που απαιτείται να γίνεται καθολικά δεν πρέπει να μετατρέπεται σε μέσο αδικίας για τους αδύναμους. Η ορθή πρακτική για τη βελτίωση της κοινωνίας και του περιβάλλοντος περιλαμβάνει υποχρεώσεις και σεβασμό προς τον συνάνθρωπο — δηλαδή υπευθυνότητα των πολιτών στη δήλωση των δραστηριοτήτων τους αλλά και αναλογικότητα από το κράτος. Συστήνονται μέτρα όπως ενημερωτικές εκστρατείες σε χωριά, απλοποίηση εγγραφών, ειδικά προγράμματα υποστήριξης για ηλικιωμένους και ελεγκτικές πολιτικές που λαμβάνουν υπόψη το μέτρο της παραγωγής. Με αμοιβαία σεβασμό και δικαιοσύνη, η συμμόρφωση θα ενισχύσει το κοινό καλό και τη φροντίδα του αγροπεριβάλλοντος.