Η συζήτηση για τον εμβολιασμό ως μέσο αντιμετώπισης της ευλογιάς στα πρόβατα έχει επανέλθει με ένταση, καθώς η επιζωοτία συνεχίζει να πλήττει την ελληνική κτηνοτροφία. Από τις 20 Αυγούστου 2024 που πρωτοεμφανίσθηκε η νόσος έως σήμερα, έχουν θανατωθεί περισσότερα από 275.000 αιγοπρόβατα, προκαλώντας σοβαρές απώλειες για παραγωγούς και αγορές.
Στελέχη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εκφράζουν σαφή επιφύλαξη για τον εμβολιασμό και προειδοποιούν για επιπτώσεις στην παραγωγή και τις εξαγωγές. «Ωστόσο, η επιλογή του εμβολιασμού δεν αποτελεί ούτε επιστημονικά τεκμηριωμένη, ούτε εμπορικά βιώσιμη λύση δηλώνουν στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων στελέχη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υποστηρίζοντας ότι αντιθέτως «εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους που απειλούν την εξαγωγική ναυαρχίδα της χώρας: τη φέτα ΠΟΠ, αλλά και το σύνολο της αιγοπροβατοτροφίας».
Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, η εφαρμογή εμβολιασμού στην Ε.Ε. δεν έχει προηγούμενο και θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το καθεστώς «ελεύθερης χώρας από ευλογιά». «σε καμία χώρα της Ε.Ε. δεν έχει εφαρμοστεί εμβολιασμός για την ευλογιά. Γιατί, λοιπόν, να γίνει η Ελλάδα το “πειραματόζωο”; Η απάντηση είναι σαφής: δεν πρέπει. Το ρίσκο είναι δυσανάλογα μεγαλύτερο από το όφελος. Ο εμβολιασμός θα ήταν μια βεβιασμένη πολιτική επιλογή με τεράστιο κόστος για τους κτηνοτρόφους, την οικονομία και τη διεθνή εικόνα της χώρας».
«Ο εμβολιασμός δεν είναι λύση· είναι παγίδα. Η Ελλάδα δεν πρέπει να θυσιάσει τη φέτα και την κτηνοτροφία της σε ένα αμφίβολο πείραμα. Ο μόνος ασφαλής δρόμος είναι η συνέχιση της στρατηγικής εκρίζωσης, με αυστηρή τήρηση των μέτρων και αποφασιστική στήριξη των παραγωγών», τονίζουν και ζητούν ενίσχυση των μέτρων βιοασφάλειας.
Ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Ζωικής Παραγωγής & Προστασίας Περιβάλλοντος, Γεώργιος Αρσένου, σημειώνει την απουσία εγκεκριμένων εμβολίων στην Ευρώπη και την έλλειψη ενδελεχών ελέγχων. «για την Ευρώπη εμβόλιο δεν υπάρχει. Υπάρχουν κάποια εμβόλια σε χώρες, όπου η νόσος είναι ενδημική. Όμως αυτά δεν έχουν λάβει καμία έγκριση από την από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Άρα λοιπόν, για την Ευρώπη αυτά τα εμβόλια δεν υπάρχουν». Επισημαίνει επίσης ότι «κανένα από αυτά δεν έχει περάσει ενδελεχή έλεγχο μέσω συντονισμένων και εγκεκριμένων πειραμάτων, όπως προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, για να πιστοποιηθεί η ασφάλεια, η αξιοπιστία τους, αλλά και οι επιπτώσεις τους στα ζώα».
Η γείτων Τουρκία, όπου εφαρμόζονται εμβολιασμοί επί πάνω από μια δεκαετία, παραμένει με ενδημικά κρούσματα, ενώ ο περιορισμός της διασποράς στην Ελλάδα επιβαρύνεται από προβλήματα εφαρμογής των μέτρων. «Το σημαντικότερο μερίδιο της ευθύνης το έχουν οι κτηνοτρόφοι και οι ειδικοί, διότι είναι ανθρωπογενής η μετάδοση από τα ζώα και από τους ανθρώπους που μεταφέρουν τα ζώα. Δεν υπάρχει ιχνηλάτηση για το ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει από τις εκτροφές» είπε μεταξύ άλλων.
Τα στελέχη του ΥΠΑΑΤ προειδοποιούν για άμεσο πλήγμα στις εξαγωγές φέτας ΠΟΠ, προϊόντος αξίας 1 δισ. ευρώ ετησίως, με τις εξαγωγές για το 2024 να ανέρχονται σε 785 εκατ. ευρώ. Η ηθική αξιολόγηση των επιλογών επιτάσσει να λειτουργήσουμε με αίσθηση καθήκοντος προς τους παραγωγούς, τους καταναλωτές και το δημόσιο συμφέρον: οι αποφάσεις πρέπει να θεμελιώνονται σε ορθές, γενικεύσιμες αρχές που σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την αξιοπιστία των θεσμών.
Στην πράξη αυτό σημαίνει υπευθυνότητα, διαφάνεια και σταθερή στήριξη των κτηνοτρόφων, προτεραιότητα στη βιοασφάλεια, επένδυση σε αξιόπιστη επιστημονική έρευνα και σε μέτρα πρόληψης, καθώς και συνεργασία με διεθνείς φορείς για μακροπρόθεσμη προστασία της υπαίθρου και του περιβάλλοντος.