Οι ηγέτες του Αραβικού κόσμου συναντήθηκαν στη Ντόχα και εξέφρασαν ανοιχτά την πλήρη στήριξή τους στο Κατάρ, το οποίο την περασμένη εβδομάδα δέχθηκε δέκα ισραηλινούς πυραύλους σε προάστιο της πρωτεύουσας. Το τελικό ανακοινωθέν χαρακτηρίστηκε αυστηρό ως προς τη ρητορική του, αλλά δεν προέβλεψε συγκεκριμένες απαντήσεις ή κυρώσεις εναντίον του Τελ Αβίβ. Το κενό ανάμεσα στις δηλώσεις και στις πρακτικές κινήσεις γίνεται εμφανές ήδη από τις πρώτες αναλύσεις.
Ο τεράστιος πλούτος χωρών όπως το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δεν έχει «μεταφραστεί» σε αποφασιστική γεωπολιτική επιρροή στην παρούσα κρίση. Παρά τα βήματα διπλωματικής ενεργοποίησης, πολλές από αυτές τις χώρες είτε αδυνατούν είτε δεν επιθυμούν να ασκήσουν ροπή πίεσης στο Ισραήλ και στον βασικό του υποστηρικτή, τις Ηνωμένες Πολιτείες, για τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Γάζα. Η ρητορική συμπαράστασης δεν συνοδεύεται από ορατούς μοχλούς πίεσης.
Ιστορικά, το «όπλο του πετρελαίου» είχε επιδείξει ισχύ: τον Οκτώβριο του 1973 οι υπουργοί Πετρελαίου του OAPEC συνεδρίασαν στο Κουβέιτ και αποφάσισαν μείωση παραγωγής και περιορισμούς εξαγωγών προς χώρες που στήριζαν το Ισραήλ, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση κατάπαυσης του πυρός μετά τον πόλεμο που ξεκίνησε στις 6 Οκτωβρίου 1973 και διήρκησε 19 ημέρες. Σήμερα, παρά τις δυνατότητες χρηματοοικονομικής πίεσης, η επιλογή χρήσης τέτοιων μέσων παραμένει περιορισμένη.
Η σύγκρουση στη Γάζα έχει προκαλέσει σημαντικό ανθρώπινο κόστος, με τον απολογισμό που δίνουν οι παλαιστινιακές αρχές να αγγίζει τους 65.000 νεκρούς, και επιτροπή του ΟΗΕ να αποφαίνεται ότι διαπράττεται γενοκτονία. Παράλληλα, χώρες όπως το Κατάρ το 2022 αναγνωρίστηκαν από τις ΗΠΑ ως «Μεγάλο Σύμμαχο εκτός ΝΑΤΟ» και φιλοξενούν σημαντικές αεροπορικές βάσεις, γεγονός που αναδεικνύει την πολυπλοκότητα των στρατηγικών σχέσεων στην περιοχή. Αυτές οι δεσμεύσεις περιορίζουν την αυτονομία δράσης των αραβικών κυβερνήσεων.
Αναλυτικά, οι ηγεσίες της περιοχής συχνά εμφανίζονται να εξαρτώνται από τη θέληση τρίτων, ενώ παράγοντες όπως ο Τζάσεμ Μοχάμεντ αλ-Μπουντάιουι σημειώνουν την ανάγκη χρήσης της αμερικανικής επιρροής για αλλαγή συμπεριφοράς. Αυτό το σχήμα μειώνει την ικανότητα άσκησης άμεσων, ανεξάρτητων πολιτικών παρέμβασης και υπογραμμίζει την ανάγκη θεσμικής ενίσχυσης των περιφερειακών μηχανισμών.
Ηθικά, η στάση των κρατών πρέπει να καθοδηγείται από το καθήκον προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και την αρχή ότι πράξεις που δεν μπορούν να γενικευθούν ως νόμος δεν είναι ηθικά αποδεκτές. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να χρησιμοποιήσουν τα μέσα τους—οικονομικά, διπλωματικά και περιβαλλοντικά—για να προωθήσουν την ειρήνη, την ανθρωπιστική βοήθεια και τη δίκαιη μετάβαση σε βιώσιμες πηγές ενέργειας. Πολιτικοί και πολίτες καλούνται να απαιτήσουν διαφάνεια, να στηρίξουν ανεξάρτητες έρευνες για παραβιάσεις δικαιωμάτων και να καλλιεργήσουν συλλογικές πολιτικές που υπηρετούν το κοινό καλό και την προστασία του περιβάλλοντος.