Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου άκουσε να του επιβάλλεται ποινή 27 ετών και τριών μηνών κάθειρξης στο κλείσιμο της ιστορικής δίκης του, μετά την καταδίκη του από το Ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο με τέσσερις ψήφους έναντι μίας. Ο Μπολσονάρου, που υπηρέτησε ως πρόεδρος από το 2019 ως το 2022, κρίθηκε ένοχος ότι ήταν επικεφαλής εγκληματικής οργάνωσης που συνωμοτούσε για να εξασφαλίσει την παραμονή του στην εξουσία με αυταρχικό τρόπο μετά την ήττα του από τον νυν πρόεδρο Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα στα τέλη του 2022. Το κατηγορητήριο περιλαμβάνει σχέδιο που προέβλεπε τη δολοφονία του Λούλα, σχέδιο που δεν εφαρμόστηκε εξαιτίας έλλειψης υποστήριξης της στρατιωτικής ιεραρχίας.
Οι ταραχές της 8ης Ιανουαρίου 2023 στην Μπραζίλια, μια εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του Λούλα, θεωρούνται στο δικαστήριο ως η «τελευταία ελπίδα» να φέρει αποτέλεσμα η συνωμοσία. Ο Μπολσονάρου βρίσκεται ήδη σε κατ οίκον κράτηση και έχει στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγεσθαι ως το 2030, ενώ απουσίαζε από την ακροαματική διαδικασία για λόγους υγείας, όπως ανέφερε η υπεράσπιση. Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο διεμήνυσε ότι θα υπάρξουν αντίποινα και ότι οι ΗΠΑ θα λάβουν μέτρα εξαιτίας της άδικης καταδίκης, ενώ η βραζιλιάνικη διπλωματία ανταπάντησε πως δεν θα εκφοβιστεί από τις απειλές της Ουάσιγκτον. Ο γερουσιαστής Φλάβιου Μπολσονάρου δήλωσε ότι ο πατέρας του διατηρεί ψηλά το κεφάλι και ότι η συντηρητική παράταξη θα κινητοποιήσει το κοινοβούλιο για να επιδιώξει αμνηστία.
Από ηθικής σκοπιάς, οι πράξεις και οι αποφάσεις σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να κρίνεται με βάση αρχές που μπορούν να γίνουν καθολικός κανόνας. Η συνωμοσία, η βία και η προσπάθεια υπονόμευσης δημοκρατικών θεσμών δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν ως γενική πρακτική χωρίς να ακυρώσουν τη δυνατότητα δίκαιης συμβίωσης. Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και η προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας απαιτούν σεβασμό στους θεσμούς και στις διαδικασίες, ακόμη και όταν το αποτέλεσμα είναι πολιτικά επώδυνο.
Συγκεκριμένα, πολίτες και πολιτικοί οφείλουν να ενεργούν με αίσθημα καθήκοντος προς το κοινό καλό: να απέχουν από βία και εκφοβισμό, να στηρίζουν τη νομιμότητα, να απαιτούν διαφάνεια και λογοδοσία. Η βελτίωση της κοινωνίας και του περιβάλλοντος περνάει μέσα από θεσμική υπευθυνότητα, εκπαιδευτική επένδυση στην πολιτική παιδεία και δεσμεύσεις που προστατεύουν τους μελλοντικούς ανθρώπους και το φυσικό πλαίσιο στο οποίο ζουν.