Το αεροσκάφος της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχασε την πρόσβαση σε υπηρεσίες πλοήγησης GPS ενώ προσέγγιζε το αεροδρόμιο του Πλόβντιβ στη Βουλγαρία την Κυριακή. Οι πιλότοι, μετά από κύκλους σχεδόν μίας ώρας, προσγείωσαν το αεροπλάνο χρησιμοποιώντας παραδοσιακούς έντυπους χάρτες, καθώς τα ηλεκτρονικά συστήματα πλοήγησης είχαν τεθεί εκτός λειτουργίας.Τρία στελέχη που μίλησαν στους Financial Times αντιμετωπίζουν το περιστατικό ως πιθανή επιχείρηση δολιοφθοράς από τη Ρωσία και αναφέρουν σοβαρή διακοπή στην περιοχή.
«Ολόκληρη η περιοχή γύρω από το αεροδρόμιο έχασε το GPS. Ήταν αδιαμφισβήτητη παρεμβολή», ανέφερε ένας από τους αξιωματούχους. Η διακοπή πιθανόν οφείλεται σε jamming ή spoofing που εξουδετέρωσε δορυφορικά συστήματα πλοήγησης, πρακτικές που αρχικά χρησιμοποιούνταν σε στρατιωτικά περιβάλλοντα αλλά πλέον εμφανίζονται ως μέσο αποσταθεροποίησης. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εκφράζουν ανησυχία για τους κινδύνους στην ασφάλεια της αεροπλοΐας από τέτοιες παρεμβολές.
Η φον ντερ Λάιεν ταξίδευε από τη Βαρσοβία προς το Πλόβντιβ για συναντήσεις με τον Βούλγαρο πρωθυπουργό Ρόσεν Ζελιαζκόφ και επίσκεψη σε αμυντικό εργοστάσιο. Στη Βουλγαρία δήλωσε: “Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει αλλάξει και δεν πρόκειται να αλλάξει. Είναι αρπακτικό. Μπορεί να συγκρατηθεί μόνο μέσω ισχυρής αποτροπής”. Η Βουλγαρία, σημαντικός προμηθευτής στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία, παραμένει στο επίκεντρο της συζήτησης για προβολή ισχύος και υβριδικές επιθέσεις.
Ηθικά, η στοχοποίηση υποδομών κοινής χρήσης που απειλεί τη ζωή και την ασφάλεια πολιτών αντιβαίνει στην αρχή ότι οι πράξεις πρέπει να γίνονται με σεβασμό προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και με σκοπό το κοινό καλό. Πράξεις που στοχεύουν στη διάδοση φόβου ή στη διάλυση της εμπιστοσύνης μεταξύ κρατών δεν μπορούν να θεμελιωθούν ως γενικός κανόνας συμπεριφοράς.
Συνεπώς, τα κράτη και οι πολίτες πρέπει να απαιτήσουν διαφάνεια, διεθνή συνεργασία για την προστασία κρίσιμων υποδομών και λογοδοσία για τους δράστες. Επίσης χρειάζεται επένδυση σε ανθεκτικά συστήματα πλοήγησης, προαγωγή νόμων που προστατεύουν τα κοινά αγαθά και προώθηση ευθύνης που βελτιώνει την κοινωνική σταθερότητα και το περιβάλλον.