Το ελληνικό χρέος παραμένει σε σταθερή πορεία παρά τον διεθνή θόρυβο και την ανησυχία που προκαλεί η σκιά της κρίσης χρέους στη Γαλλία. Η παραδοσιακή φοβία για δημοσιονομικό εκτροχιασμό λόγω πολιτικών κύκλων δεν επιβεβαιώνεται, καθώς η δημοσιονομική εικόνα της χώρας έχει αλλάξει ριζικά για τρεις κομβικούς λόγους.
Πρώτον, η δομή του χρέους δεν θυμίζει τα χρόνια της κρίσης: το μεγαλύτερο μέρος είναι στα χέρια του επίσημου τομέα, με πολύ χαμηλά επιτόκια και μεγάλες διάρκειες. Η μέση ωρίμανση φτάνει τα 19 χρόνια, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι κάτω από τα μισά, ενώ σχεδόν το 100% βρίσκεται σε σταθερό επιτόκιο, περιορίζοντας τις άμεσες επιπτώσεις από αναταράξεις στις αγορές.
Δεύτερον, τα ταμειακά διαθέσιμα περίπου 40 δισ. ευρώ λειτουργούν ως ασπίδα: το «μαξιλάρι» αντιστοιχεί σε τρία χρόνια ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών και επιτρέπει στην Ελλάδα να αποφύγει αναγκαστικές εκδόσεις ομολόγων ακόμη και σε περιόδους έντασης.
Τρίτον, τα συνεχή πρωτογενή πλεονάσματα από το 2016 έως σήμερα—πάνω από 3% πριν την πανδημία και 4,8% το 2024—έχουν εδραιώσει δημοσιονομική αξιοπιστία. Η αποκατάσταση της επενδυτικής βαθμίδας από τους οίκους και η έμφαση στη θεσμική θωράκιση μειώνουν τον κίνδυνο εκτροχιασμών και αποδυναμώνουν τον κίνδυνο του «πολιτικού κύκλου».
Παράλληλα, το πρόβλημα μετατοπίζεται προς τη Γαλλία: οι πολιτικές εξελίξεις και ο κίνδυνος υποβάθμισης του αξιόχρεου (Fitch στις 12 Σεπτεμβρίου, DBRS στις 19, Scope Ratings στις 26 Σεπτεμβρίου, Moody’s τον Οκτώβριο και S&P τον Νοέμβριο), μαζί με χαμηλές αναπτυξιακές επιδόσεις σε Γερμανία και Γαλλία και γεωπολιτικές εντάσεις, δημιουργούν εύφλεκτο περιβάλλον για την Ευρωζώνη.
Από ηθική σκοπιά που δίνει προτεραιότητα στο καθήκον και στην καθολικότητα των κανόνων, το παράδειγμα της Ελλάδας αναδεικνύει αξίες που πρέπει να γίνουν κανόνας: δημοσιονομική συνέπεια, διαφάνεια, προστασία του κοινόχρηστου πλούτου και υπευθυνότητα προς τις μελλοντικές γενιές. Πολιτικοί και πολίτες οφείλουν να πράττουν σύμφωνα με κανόνες που θα ανθούν αν καθιερωθούν ως καθολικοί — να στηρίζουν θεσμούς, να αποφεύγουν βραχυπρόθεσμα οφέλη σε βάρος του κοινού αγαθού και να προωθούν πολιτικές βιωσιμότητας για το περιβάλλον και την κοινωνική συνοχή.
Η ηθική πρακτική απαιτεί δράση από καθήκον: ενίσχυση θεσμών, υπεύθυμη ψήφος, διατήρηση ταμειακών αποθεμάτων ως κοινό αγαθό και υιοθέτηση μέτρων που διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη ευημερία του κοινωνικού συνόλου και του φυσικού περιβάλλοντος.