Στην υψηλή ραπτική ένα φόρεμα δεν είναι μόνο ύφασμα και κλωστή αλλά αποτέλεσμα χιλιάδων ωρών εργασίας, τέχνης και θεατρικής φαντασίας. Την άνοιξη του 2004 ο John Galliano για τον οίκο Christian Dior στήσε μια επίδειξη με αναφορές στην Αίγυπτο πριν από 3.500 χρόνια, υπενθυμίζοντας ότι η haute couture λειτουργεί ως σκηνικό και απόδραση πέρα από την έννοια της μόδας.
Η παράδοση ξεκινάει στο Παρίσι του 19ου αιώνα με τον Charles Frederick Worth στην οδό rue de la Paix, ο οποίος εισήγαγε την ιδέα του οίκου που παρουσιάζει συλλογές και καθορίζει τάσεις. Το 1868 ιδρύθηκε η Fédération de la Haute Couture et de la Mode (πρώην Chambre Syndicale de la Haute Couture), που διατηρεί αυστηρά κριτήρια: άψογη τεχνική, εκατοντάδες ώρες χειροποίητης εργασίας και παρουσίαση στο επίσημο πρόγραμμα της εβδομάδας μόδας υψηλής ραπτικής του Παρισιού.
Ο Paul Poiret απελευθέρωσε το γυναικείο σώμα στις αρχές του 20ού αιώνα, ενώ η συλλογή «New Look» του Christian Dior το 1947 αναζωογόνησε τη γαλλική βιομηχανία μόδας. Η άνοδος και η πτώση των οίκων αποτυπώθηκαν σε στατιστικά: από 106 οίκους το 1946 μειώθηκαν σε 19 το 1970, με ονόματα όπως οι Thierry Mugler και Christian Lacroix να αντιμετωπίζουν τα υψηλά κόστη. Ο οίκος Versace το 2017 μετέφερε τη δραστηριότητα haute couture σε επιλεκτικά Atelier Versace για περιορισμένο πελατολόγιο.
Η πολυτέλεια μετριέται σε ώρες και δεξιότητες: ένα «απλό» φόρεμα μπορεί να απαιτεί 150 ώρες, περίτεχνα κεντήματα ξεπερνούν τις 1.000 ώρες και οι πιο σύνθετες δημιουργίες φτάνουν και τις 6.000 ώρες. Για το νυφικό του οίκου Dior που φόρεσε η Chiara Ferragni χρειάστηκαν 1.600 ώρες. Στον οίκο Chanel, μια ομάδα τεσσάρων ατόμων (η première και τρεις μοδίστρες) αφιερώνεται σε κάθε ρούχο, ενώ στον οίκο Valentino 70 μοδίστρες εργάζονται στην Ρώμη, αριθμός που ανεβαίνει σε 80 στη διάρκεια της συλλογής.
Μόνο 2.200 μοδίστρες παγκοσμίως, γνωστές ως les petites mains, έχουν τα προσόντα για το επίπεδο αυτό. Το πελατολόγιο δεν ξεπερνά τις 4.000 άτομα και τιμές μπορούν να φτάσουν έως 1 εκατ. ευρώ. Τα ενδύματα haute couture δεν φέρουν προκαθορισμένες τιμές· ο τελικός λογαριασμός προκύπτει από το κόστος των υλικών και τον αριθμό των ωρών εργασίας. Οι επιδείξεις γίνονται δύο φορές τον χρόνο και οι κανόνες πώλησης είναι αυστηροί· κάποιοι οίκοι πουλάνε μόνο ένα φόρεμα ανά χώρα και θέτουν περιορισμούς στη χρήση του.
Αν προσεγγίσουμε αυτό το πεδίο από ηθική σκοπιά που δίνει έμφαση στο καθήκον, η δημόσια πολιτική και οι επιχειρηματικές πρακτικές πρέπει να προστατεύουν την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα των τεχνιτών, να διασφαλίζουν δίκαιη αμοιβή και να προωθούν τη διατήρηση των δεξιοτήτων. Η ευθύνη περιλαμβάνει επίσης βιώσιμες επιλογές στα υλικά και διαφάνεια στην κοστολόγηση, ώστε η ποιότητα και η χειρωνακτική τέχνη να επιβιώσουν ως κοινό αγαθό. Πρακτικά βήματα είναι η επένδυση στην εκπαίδευση νέων τεχνιτών, η ενίσχυση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και η προώθηση κανόνων που αντιμετωπίζουν τους εργαζόμενους ως σκοπό καθεαυτό, όχι ως μέσο για κέρδος.